Демократы Чувашии 19-21 августа 1991 года сорвали путч ГКЧП в Чебоксарах. Вспоминая исторические дни. К 25-летию антикоммунистической революции в России.
Российская общественность отмечает в эти дни провал путча ГКЧП 1991 года. Попытка реакционеров и наследников Красной империи повернуть историю вспять тогда не удалась. Антигосударственный переворот сорвали демократы первой волны горбачёвской перестройки и сторонники первого Президента новой России Бориса Ельцина.
Нумаях пулмасть «Шупашкарӑн хисеплӗ ҫынни» ята тивӗҫессишӗн тӑватӑ ҫын кӗрешрӗҫ. Пӗтӗмлетӳ шухӑша ячӗ. Кандидатсен йышӗнче «Эйм-инвест» АУО директорӗ Анатолий Леонтьев, тӗнче, Европа чемпионки Майя Костина, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ Алексей Яковлев, РФ тата ЧР тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ Николай Григорьев пулчӗҫ. Хисеплӗ ята икӗ ҫынна панӑ: Анатолий Леонтьева тата Николай Григорьева.
Малтанах сасӑлав тӗнче тетелӗнче иртнӗ. Унта сасӑлав мӗнле иртнине ӑнлантарма кирлӗ мар.
Пӗчӗк чухне, 1960-мӗш ҫулсен вӗҫӗнче, 1970-мӗшсен пуҫламӑшӗнче вӗренӳ ҫулӗ пуҫланиччен пире шкулта ҫӗнӗ кӗнекесем паратчӗҫ: чӑвашлисене, вырӑслисене… Ҫӗнӗ кӗнекесенчен ырӑ, тутлӑ шӑршӑ кӗретчӗ. Инҫетри Шупашкартан ярса панӑ кӗнекесем темӗскерле чӑваш ӳкерчӗкӗсемпеччӗ, чуна туртакан тӑван шрифтпа тата илӗртӳллӗрех, кӑсӑклӑрахчӗ… «Тӑван Атӑл», «Ялав» журналсене тупма ҫукчӗ. «Пионер сассине» чӑтаймасӑр кӗтсе тӑнӑ. Кампурпа Ваҫҫук ҫинчен юратса вуланӑ. Чӑвашла куҫарнӑ киносене курма ҫынсем хаваспа лӑк тулли пуҫтарӑнатчӗҫ.
Ҫемье, юрату тата шанчӑклӑх кунӗнче Шупашкарти кӳлмекре Петрпа Феврони ҫветтуйсен палӑкне уҫнӑ. Вӑл 4,6 метр ҫӳллӗш, 3 тонна таять.
Палӑка уҫнӑ ҫӗре ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев тата Чӑваш митрополийӗн пуҫлӑхӗ Варнава хутшӑннӑ. Варнава сӑмах илсен Михаил Игнатьева кӑштах критикленӗ те. Вӑл Чӑваш Ен культура тӗлӗшӗнчен ҫителӗклӗ аталанманнишӗн кӑмӑлсӑр.
— Палӑка тинех лартрӑмӑр. Эпир ҫакна тахҫанах кӗтнӗ, анчах укҫа пулманни ура хучӗ. Хамӑр вӑйпа 700 пин тенкӗ пухрӑмӑр, анчах ку сахал.
Ӗнер пӗрремӗш хут ботаника пахчине кӗрсе куртӑм. Вӑл ҫул хӗрринчен инҫе те мар вырнаҫнӑ пулин те, Шупашкартан Кӳкеҫ еннелле кайнӑ чухне яланах асӑрхатӑн пулин те кӗрсе курас тӗлӗшпе ӑнӑҫлах вырнаҫман. Шӑп ҫавӑнпах пулӗ ӗнтӗ ун пирки чылайӑшӗ пӗлеҫҫӗ пулин те унпа паллашакансем сахал. Ман пекех ӗнтӗ. Эп хам та ӗнер унта ӑнсӑртран лекрӗм темелле. Ҫеҫпӗл Мишшин амӑшне асӑнма кайма вӑхӑт ирттермеллеччӗ те (час пушантӑм) ҫула май кӗрсе тухас терӗм.
Шалта вара, курмалли те, кӑсӑкли те — пайтах.
Пуҫлӑх ывӑл-хӗрӗн харсӑрланма-пуҫтахланма юрать-и? Ахаль, пирӗн пек ҫынсен ачисемпе танлаштарсан вӗсем хушшинче уйрӑмлӑх пур-и? Ята кӗрсен вӗсене пурне те пӗр пек ӳпкелемелле-ятламалла-и е вӗсене те кусене те пӗр пек шеллесе хӗрхенмелле-и? Ҫак ыйтусене кашни ҫын тӗрлӗрен хуравласси пирки пӗртте иккӗленместӗп.
Темиҫе кун каялла кӑна, ҫу уйӑхӗн 29-мӗш каҫхине, ҫурҫӗр иртсен, Шупашкарта икӗ урапа ҫапӑннине Чӑваш халӑх сайчӗ те ҫырчӗ-ха. Ҫул-йӗрти инкек, шел те, вӗҫӗм пулать те, хӑнӑхса ҫитрӗмӗр те курӑнать.
Тем хӑтланакан та пур. Ҫак кунсенче Шупашкар ҫынни вӑрӑм тунасемпе сӑнав ирттернӗ. Вӗсем ҫыртнине хӑй мӗнле чӑтса ирттернине пӗлесшӗн пулнӑ вӑл. Хайхискер Атӑл леш енче вӑрӑм тунасене «ҫитернӗ».
Евгений Столяров хӑйне вӑрманта ҫыхса хуртарнӑ. Вӑрӑм тунасем ӑна тӳрех тапӑннӑ. Вӗсем кӗлеткипех ҫыртсан мӗн пулать? Ҫакна пӗлесшӗн ҫуннӑ вӑл.
Вӑрмана вӑл юлташӗпе кайнӑ. Пилӗкӗ таран хывӑннӑскер вӑрӑм тунасене мӗн чухлӗ вӑхӑт «тӑрантарнӑ»? Евгений 19 минут ҫеҫ чӑтайнӑ.
Хӑй вӑл слесарь.
Заметки с творческой встречи с народным поэтом Чувашии Валери Тургаем в Национальной библиотеке ЧР
Как уже сообщалось, 18 мая 2016 года в Чебоксарах Валери Тургай отметил своё 55-летие встречей с читателями. Добавим и мы некоторые дополнительные подробности с торжества.
В Актовом зале библиотеки была развёрнута экспресс-выставка фотографий и печатных изданий автора. Экспонировался хороший большой живописный портрет В.Тургая, написанный художником Михаилом Яковлевым.
Чӗмпӗр облаҫӗн ҫурҫӗр енче, Сӗве шывӗн сылтӑм ҫыранӗнче, Хӗрлӗ Сӳнтӗк ятлӑ пӗчӗк тутар ялӗ пур. Ҫав тӗлте 10-мӗш ӗмӗртен юлнӑ мунча ишӗлчӗкӗсене тупнӑ 1990-мӗш ҫулсенче. (Раҫҫей нимӗҫӗсем валли ял тума хӑтланнӑ чухне экскаватор ӑнсӑртран чакаласа кӑларнӑ: "нимӗҫ ялне" тӑвайман, анчах истори палӑкӗ тупӑннӑ).
Каламасӑрах паллӑ ӗнтӗ, ку объект Атӑлҫи Пӑлхар тапхӑрӗпе тачӑ ҫыхӑннӑ.
http://ullica.ru/2014/10/13/vandaly-ili-poxititeli/
Нумаях пулмасть Владимр Болгарский текен сайтҫӑ << Хунакур (Фанагория),-кашни пӑлхар-чӑвашӑн тивӗҫӗ — кунта ҫитсе кур!
16 мая 2016 года общественность республики простилась с видным чувашским журналистом и редактором Вячеславом Тимуковым (1955-2016). Он плодотворно работал на должности заместителя председателя ГТРК «Чувашия». Получил известность сначала как ведущий интересных телепередач на чувашском языке. Затем — как энергичный администратор и организатор телепроизводства информационно-публицистических программ начала 1990-х годов. Этим он вошёл в историю чувашской журналистики.
Позже Вячеслав Николаевич также готовил интересные серии публикаций по проблемам государственных языков и национальной культуры в газете «Советская Чувашия».